Eργατικό δίκαιο θεωρείται «το σύνολο των κανόνων δικαίου, οι οποίοι ρυθμίζουν όλες τις σχέσεις που διαμορφώνονται με αφορμή την παροχή εξαρτημένης εργασίας προς κάποιον εργοδότη».
Το δικηγορικό μας γραφειο (Βασιλείου Γ. ΚΑρταλτζή και συνεργατών) μας την τελευταία δεκαπενταετία έχει ασχοληθεί με όλα τα αντικείμενα και την περιπτωσιολογία του εργατικού δικαίου, είτε αυτό αφορά ατομικές εργασιακές σχέσεις και υποθέσεις απολύσεως, υπερωριών και ωραρίου, ατομικών διεκδικήσεων (αποδοχές, άδειες κλπ.), τόσο συμβουλευτικά όσο και ενώπιον των Δικαστηρίων και λοιπών αρχών, είτε αυτό αφορά συλλογικές διεκδικήσεις με παραστάσεις στον Οργανισμό Μεσολάβησης και διαιτησίας για σύναψη Συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΣΕ) ή διαπραγμάτευση για έκδοση Διαιτητικών αποφάσεων, είτε θέματα απεργιών, συλλογικών διαπραγματεύσεων κλπ.
Ιδίως υπό τις τρέχουσες δύσκολες συγκυρίες που διέρχεται η χώρα μας, με τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις – λόγω μνημονίων – στους εργατικούς νόμους και διατάξεις, και την υπερ-νομοθέτηση, η πρόκληση για το γραφείο μας αλλά και για τον οποιονδήποτε εφαρμοστή του εργατικού δικαίου είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Παράλληλα δίνουμε ιδιαίτερη σημασία σε υποθέσεις με στοιχεία αλλοδαπότητας, έχοντας στο πελατολόγιό μας επιχειρήσεις κα ιδιώτες από αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έχοντας επιδείξει σημαντικά αποτελέσματα στον τομέα αυτό, με υποθέσεις οι αποφάσεις επί των οποίων (μέχρι και τον Άρειο Πάγο) αποτελούν σημαντικό νομολογικό προηγούμενο.
Στο εργατικό Δίκαιο διακρίνουμε μεταξύ των ατομικών σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου στο πλαίσιο παροχής εξαρτημένης εργασίας (ατομικό εργατικό δίκαιο) και των συλλογικών εργασιακών σχέσεων που δημιουργούνται μεταξύ των κοινωνικών εταίρων με αφορμή την παροχή εξαρτημένης εργασίας (συλλογικό εργατικό δίκαιο) και διαμορφώνονται ως αποτέλεσμα αφενός μεν της «διαμάχης» μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και της ρυθμιστικής παρέμβασης του κράτους.
Επίσης και στις δυο αυτές κατηγορίες υφίστανται και οι σχέσεις δημοσίου δικαίου που αναπτύσσονται με αφορμή την παροχή εξαρτημένης εργασίας ανάμεσα στους εργαζομένους ή στους εργοδότες από τη μια μεριά και στο κράτος ή κάποιο ΝΠΔΔ από την άλλη (δίκαιο υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, δίκαιο προστασίας ειδικών ομάδων, όπως ανήλικοι, άτομα με αναπηρίες, γυναίκες σε περίοδο εγκυμοσύνης και λοχείας, στρατευμένοι κλπ.)
Τέλος, στο εργατικό δίκαιο εν ευρεία εννοία (που άπτεται και του δημοσίου δικαίου) υπάγεται και η ρυθμιστική αρμοδιότητα λειτουργία δημόσιων φορέων που ασκούν και εποπτεύουν την εφαρμογή της κρατικής κοινωνικής πολιτικής, μέσω της θέσπισης διατυπώσεων, μηχανισμών ελέγχου κλπ.
Λόγω της πολυμορφίας και της ευρύτητας του αντικειμένου των σχετικών ρυθμίσεων, το Εργατικό Δίκαιο αποτελεί μικτό κλάδο του δικαίου και έχει στενή συνάφεια, με το Αστικό Δίκαιο (ιδίως ως προς τους κανόνες που διέπουν τις συμβάσεις και τις ενοχικές σχέσεις), με το Συνταγματικό Δίκαιο (ιδίως ως προς τις βασικές συνταγματικές αρχές για τις εργασιακές σχέσεις και τα συναφή κοινωνικά δικαιώματα) , με το Διοικητικό Δίκαιο (ιδίως ως προς τις εργοδοτικές υποχρεώσεις δημοσίου δικαίου και τις διοικητικές αρχές εποπτείας της αγοράς εργασίας και προώθησης πολιτικών απασχόλησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού).
Επίσης, ενόψει της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και της διεθνοποίησης του εργατικού δικαίου, ένα σημαντικό μέρος των εργασιακών σχέσεων είτε παρουσιάζουν στοιχεία αλλοδαπότητας είτε ρυθμίζονται με κανόνες υπερεθνικής προέλευσης και συνταγματικής ισχύος (Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας, Κανονισμοί και Οδηγίες της Ε.Ε. κλπ.) που υπερισχύουν τυχόν αντίθετων εθνικών ρυθμίσεων και τις οποίες ο εθνικός δικαστής οφείλει να σέβεται και να εφαρμόζει (βλ. ενδεικτικά οδηγία σε σχέση με τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου, θεματική που έχει απασχολήσει για πολλά χρόνια την ελληνική νομολογία, με πολύ πρόσφατες τις αποφάσεις για τους εργαζομένους ορισμένου χρόνου στον ΟΠΑΠ, τις καθαρίστριες στο Υπουργείο Οικονομικών κλπ.) .
ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΩΝ
Ο κλάδος του Εργατικού Δικαίου χαρακτηρίζεται από μία ιδιαίτερα έντονη νομοπαραγωγική δραστηριότητα την περίοδο 2010-2015 με αποτέλεσμα οι νέες διάταξεις να είναι και πολυάριθμες και πολλές φορές νομοθετημένες χωρίς ιδιαίτερη προεργασία. Η ένταξη της Ελληνικής οικονομίας στον Μηχανισμό Δημοσιονομικής Σταθερότητας συνδυάσθηκε με σημαντικές θεσμικές παρεμβάσεις αναθεώρησης του εθνικού μοντέλου εργασιακών σχέσεων, όπως θεσμοθετήθηκαν στα κείμενα του Α΄ Μνημονίου Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής (Μάιος 2010) και του Β’ Μνημονίου Συνεννόησης (Φεβρουάριος 2012, όπως αναθεωρήθηκε) και κατοχυρώθηκαν κανονιστικά ιδίως με την έκδοση των Νόμων 3833/2010, 3845/2010, 3863/2010, 3899/2010, 4046/2012, 4093/2012, 4144/2013 και 4254/2014.
- Μεταρρύθμιση του πλαισίου περί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας (αποζημίωση απολυσεως, ΠΥΣ (πράξη υπουργικου συμβουλίου) 6/2012, προειδοποίηση απολύσεως
- Τυποποίηση από την 12.11.2012 του νόμιμου κατώτατου μισθού υπαλλήλων και του ημερομισθίου των εργατοτεχνιτών
- Εισαγωγή «νομοθετικής ρύθμισης» για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού
- Τροποποίηση των διαδικασιών υποχρεωτικής αναγγελίας της υπερωριακής απασχόλησης
- Εισαγωγή του θεσμού των περιόδων αυξημένης απασχόλησης
- Εισαγωγή ενός νέου μοντέλου ρύθμισης της υπερεργασίας
- Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/104/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008 περί της εργασίας μέσω επιχείρησης προσωρινής απασχόλησης
- Μεταρρύθμιση του πλαισίου περί μερικής απασχόλησης
- Ανανέωση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου
- Τυποποίηση των ειδικών συμβάσεων μαθητείας
- Ρύθμιση της διαδικασίας επίταξης προσωπικών υπηρεσιών
- Ενδεικτικά, οι σημαντικοτερες αλλαγές υπήρξαν στη:
- Εισαγωγή ενός νέου μοντέλου προσδιορισμού της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης ιδιωτικών υπαλλήλων με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου
- Μεταρρύθμιση του πλαισίου της διαδικασίας επίλυσης συλλογικών διαφορών από τον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.Μ.Ε.Δ .)
- Εισαγωγή ενός νέου μοντέλου επίλυσης των εργατικών διαφορών από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας
- Εισαγωγή του θεσμού της Ειδικής Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας
- Μεταρρύθμιση του μοντέλου ρύθμισης των συλλογικών διαπραγματεύσεων του Ν. 1876/1990.
Τέλος, στα μνημονιακά κείμενα υφίσταται δέσμευση της ελληνικής πολιτείας για τροποποιήσεις σε σχέση με τις ομαδικές απολύσεις και τον νόμο 1264/1982 που αφορά την απασχόληση συνδικαλιστικών (προστασία απολύσεως, συνδικαλιστικές άδειες κλπ.)
